BAS ISO 5725-3:2014

1.1 Ovim dijelom standarda ISO 5725 specificiraju se četiri srednje mjere preciznosti zbog promjena u uslovima opažanja (vrijeme, etaloniranje, izvršilac i oprema) u laboratoriji. Ove srednje mjere mogu se ustanoviti eksperimentom u određenoj laboratoriji ili međulaboratorijskim eksperimentom. Dalje, ovim dijelom standarda ISO 5725: a) razmatra se smisao definicija srednjih mjera preciznosti; b) predstavlja se uputstvo za interpretaciju i primjenu procjena srednjih mjera preciznosti u praktičnim situacijama; c) ne daje se nikakav opseg grešaka u procjenjivanju srednjih mjera preciznosti; d) ne utvrđuje se istinitost same metode mjerenja, ali se razmatraju veze između istinitosti i uslova mjerenja. 1.2 Ovaj dio standarda ISO 5725 odnosi se isključivo na metode mjerenja za koje se koriste mjerenja na neprekidnoj skali i daje se samo jedna vrijednost kao rezultat ispitivanja, mada ta vrijednost može da bude rezultat izračunavanja iz skupa opažanja. 1.3 Suština određivanja ovih srednjih mjera preciznosti jeste da su one mjerilo mogućnosti metode mjerenja da se ponove rezultati ispitivanja pod definisanim uslovima. 1.4 Statističke metode razvijene u ovom dijelu standarda ISO 5725 oslanjaju se na pretpostavku da se mogu objediniti informacije iz “sličnih” uslova mjerenja radi dobijanja tačnijih informacija o srednjim mjerama preciznosti. Ova pretpostavka je djelotvorna sve dotle dok je ono za šta se tvrdi da je “slično” stvarno “slično”. Međutim, ova pretpostavka je teško održiva kada se srednje mjere preciznosti procjenjuju iz međulaboratorijskih istraživanja. Na primjer, veoma je teško da se upravlja uticajem “vremena” ili “izvršioca” po laboratorijama na takav način da su one “slične”, tako da bi objedinjavanje informacija iz različitih laboratorija imalo smisla. Stoga, korišćenje rezultata iz međulaboratorijskih istraživanja o srednjim mjerama preciznosti zahtijeva pažnju. Unutarlaboratorijska istraživanja takođe se oslanjaju na ovu pretpostavku, ali u takvim studijama je bolje biti realan, jer upravljanje i poznavanje stvarnog uticaja nekog faktora je više u domenu analitičara. 1.5 Postoje i druge metode, pored ovih opisanih u ovom dijelu standarda ISO 5725, koje služe za procjenu i verifikaciju srednjih mjera preciznosti u laboratoriji, na primjer, kontrolne karte (vidjeti standard ISO 5725-6). U ovom dijelu standarda ISO 5725 se ne tvrdi da se opisuje jedini pristup procjenjivanju srednjih mjera preciznosti u određenoj laboratoriji. NAPOMENA 1 Ovaj dio ISO 5725 odnosi se na planove eksperimenata, kao što su hijerarhijski planovi. Neke osnovne informacije su date u prilozima B i C. Ostale reference iz ove oblasti date su u Prilogu E